Duże pióropusze pyłu z największej wyspy planety są najczęściej spotykane podczas przejścia z lata w zimę.
Prawie 80 procent Grenlandii – największej wyspy planety – jest pokryte lodem. Ale na krajobrazie wciąż pojawiają się oznaki jesieni, zwłaszcza wzdłuż wolnych od lodu obszarów przybrzeżnych wyspy. Oprócz kolorowych zmian w arktycznej tundrze o tej porze roku mogą pojawić się duże burze piaskowe.
Pył unosił się w powietrzu 18 października 2021 r., kiedy to Visible Infrared Imaging Radiometer Suite (VIIRS) na satelicie Suomi NPP oraz Moderate Imaging Spectroradiometer (MODIS) na satelicie Aqua NASA wykonały te zdjęcia. Co najmniej cztery pióropusze wiały na zachód od wybrzeża Grenlandii.
„Pył” na tym zdjęciu to w rzeczywistości lodowaty muł lub „mąka” – zakurzone pozostałości skały, która została zmielona na proszek przez płynące lodowce. Materiał jest tak delikatny i lekki, że wiatr może go z łatwością unieść w powietrze.
Według naukowca zajmującego się teledetekcją NASA, Santiago Gassó, duże pióropusze, takie jak te, występują najczęściej podczas przejścia z lata do zimy. Latem szybko płynące strumienie i rzeki odprowadzają wodę z roztopów z pokrywy lodowej do oceanu. Jesienią niższe temperatury powodują spowolnienie topnienia i cofanie się rzek, odsłaniając duże płaty mułu polodowcowego.
Szczegółowy obraz powyżej pokazuje unoszący się w powietrzu muł powstający z suchego lądu w pobliżu lodowców Frederikshåb Isblink i Sermeq. Śnieg jeszcze nie spadł na okolicę; gdy tak się stanie, zapobiegnie to podnoszeniu przez wiatr większej ilości kurzu.
Nawet gdy muł jest odsłonięty na powierzchni, nadal potrzebujesz silnych wiatrów, aby wytworzyć pióropusze. W przeciwieństwie do pyłu z Sahary – gdzie konwekcja może wznosić pył wysoko w atmosferę – pył na tych zdjęciach był stosunkowo niski – Gassó oszacował, że nie przekracza on 1 do 2 kilometrów wysokości.
Mimo to wiatry, które są kierowane przez lodowcowe doliny Grenlandii, mogą wytwarzać silne podmuchy i przenosić pył setki kilometrów dziennie. „Ten pył może zostać przeniesiony bardzo daleko od wybrzeża, potencjalnie dostarczając składniki odżywcze do obszarów, gdzie składniki odżywcze nie są łatwe do zdobycia” – powiedział Gassó.
Pył może również lokalnie dostarczać składniki odżywcze. Badanie z 2021 r. wykazało, że pył wyniesiony z Grenlandii może dostarczać fosforu mineralnego, który wspomaga zakwity glonów lodowych. Podobnie jak cząsteczki sadzy lub kurzu, glony mogą przyciemniać lód, co obniża jego albedo i przyspiesza topnienie.
Zdjęcia NASA Earth Observatory wykonane przez Lauren Dauphin, wykorzystujące dane MODIS z NASA EOSDIS LANCE i GIBS/Worldview oraz dane VIIRS z NASA EOSDIS LANCE, GIBS/Worldview i Suomi National Polar-orbiting Partnership. Historia Kathryn Hansen.
Zobacz również nasze szczegółowe prognozy:
